สัปดาห์ที่ 4

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ฤกตธ์ตฤณน์ ตุ๊หมาด

วันพุธที่ 4 กุมภาพันธ์ 2558

ครั้งที่ 4 เวลาเรียน 08.30 - 10.10 น. ห้อง 441

ความรู้ที่ได้รับ

วันนี้เรียนเรื่อง วัสดุ อุปกรณ์ สหรับงานศิลปะเด็กปฐมวัย

วัสดุ คือ สิ่งที่ใช้แล้วหมดไป เช่น กระดาษ สี กาว ฯลฯ

     วัสดุที่ใช้ในการทำผลงานทางศิลปะอาจเป็นวัสดุที่มีขายทั่วไปหรือเป็นวัสดุจากธรรมชาติ หรือที่มีในท้องถิ่น และเหมาะสมกับวัยและวุฒิภาวะของเด็ก หลีกเลี่ยงวัสดุที่เป็นอันตรายต่อเด็ก เช่น วัสดุที่มีปลายแหลมคม แตกหักง่าย ภาชนะที่บรรจุสารเคมี หรือน้ำยาต่างๆ

วัสดุที่ใช้ในงานศิลปะของเด็กปฐมวัย

- กระดาษ : เป็นวัสดุที่สามารถนำมาใช้สร้างสรรค์ผลงานทางศิลปะได้อน่างกว้างขวาง เพราะ หาง่าย ราคาไม่แพง เช่น กระดาษวาดเขียน กระดาษปรู๊ฟ กระดาษโปสเตอร์สีต่างๆ กระดาษมันปู กระดาษจากนิตยาสารที่ใช้แล้ว

**การนำกระดาษมาใช้กับเด็กครูควรคำนึงถึงความเหมาะสมในการใช้งานของกิจกรรมนั้นๆ

• กระดาษวาดเขียน >>> ที่เรียกเป็นปอนด์ มี 60 80 100 ใช้ได้ดีกับงานวาดรูประบายสี (มีอย่างหยาบและบาง)
• กระดาษโปสเตอร์ >>> ที่งทั้งชนิดหน้าเดียวและสองหน้า สีสดใส หลากสี ราคาค่อนข้างแพง ใช้ในงานตัด ประดิษฐ์เป็นงานกระดาษสามมิติ (โปสเตอร์สีหน้าเดียวอย่างบางเหมาะสำหรับฉีก-ปะ ส่วนโปสเตอร์สร 2 หน้าเหมาะสำหรับงานพับที่เป็น 3 มิติ)
• กระดาษมันปู >>> เป็นกระดาษผิวเรียบมันด้านหนาด้านหลังเป็นสีขาว มีสีทุกสี เหมาะกับการทำศิลปะประเภทฉีก ตัด พับ ปะกระดาษ
• กระดาษนิตยสาร >>> เป็นกระดาษที่เหมาะสมในการนำมาช้กับเด็กเล็กๆ เพราะไม่ต้องซื้อหา ซึ่งสามารถใช้แทนกระดาษมันปูได้เป็นอย่างดี
• กระดาษหนังสือพิมพ์ >>> เป็นกระดาษที่ใช้ได้เช่นเดียวกับกระดาษนิตยสาร แต่จะบางกว่าแต่หมึกอาจจะเลอะมือเด็กได้มากกว่า **ข้อดีของหนังสือพิมพ์ เอามาใช้ในการรองในการทำกิจกรรมหรือรองผลงานเด็ก

สีที่ใช้ในงานศิลปะของเด็กปฐมวัย

- สี : เป็นวัสดุที่ดึงดูดความสนใจของเด็กเป็นอย่างมาก สีที่ใช้ในงานศิลปะของเด็กปฐมวัย เช่น สีเทียน สีฝุ่น สีโปสเตอร์ สีผสมอาหาร สีจากธรรมชาติต่างๆ

• สีเทียน (Caryou) >>> ควรเลือกชนิดที่มีเนื้อสีมากกว่าเนื้อเทียน มีสีสด แท่งโต เพื่อเด็กหยิบจับถนัดมือกว่าแท่งเล็กและไม่หักง่าย ถ้าไม่มีสีขาวจะดีกว่า เพราะเด็กใช้สีขาวน้อย
• สีชอล์กเทียน (Oil pasteal) >>> เป็นสีที่ราคาแพงกว่าสีเทียนธรรมดา เมื่อระบายสีด้วยสีชนิดนี้แล้วสามารถใช้เล็บ นิ้วมือ หรือกระดาษทิชชู่ตกแต่งเกลี่ยสีให้เข้ากันคล้ายรูปที่ระบายสีด้วยสีน้ำมัน **ไม่เหมาะสมกับเด็กอนุบาล
• สีเทียนพลาสติก (Plastic crayon) >>> ทำเป็นแท่งเล็กๆแข็ง มีสีสดหลายสีใช้ระบายสีง่าย เหลาได้เหมือนดินสอ จึงสามารถระบายในส่วนที่เป็นรายละเอียดได้และสามารถใช้ยางลบธรรมดาลบบางส่วนที่ไม่ต้องการออกได้ แต่มีราคาแพงมาก **ดีกว่าสีชอล์กและสีไม้
• สีเมจิ (Water color) >>> ด้ามปากกามี 2 ชนิด คือชนิดปลายแหลมและปลายตัด เหมาะสำหรับการขีดเขียนลายเส้น หรือการเขียนตัวหนังสือ เด็กเล็กๆจะชอบเพราะใช้สะดวก สีสดแห้งเร็ว ถ้าเปื้อนล้างออกง่าย
• ปากกาปลายสักหลาด (Felt pen) >>> บางทีเรียก ปากกาเคมี ไม่เหมาะในการระบายพื้นที่กว้าง ถ้าทิ้งไว้นานๆสีจะซีดเร็ว ควรให้เด็กสวมปอกปากกาทุกครั้งที่เขียนเสร็จ
• ดินสอ (Pencil) >>> ดินสอไม่เหมาะสำหรับงานศิลปะของเด็ก
• ดินสอนสี (Color pencil) >>> เหมาะสำหรับเด็กโตๆมากกว่าเด็กเล็กๆ เพราะ หัก ทู่ง่าย ต้องเหลาบ่อยๆมีราคาแพงมากเมื่อเทียบกับสีเทียนหรือสีผสมน้ำ   

สีที่ต้องผสมน้ำหรืเป็นน้ำ

- สีประเภทนี้ ได้แก่ สีฝุ่น สีน้ำ สีโปรเตอร์ สีผสมอาหาร สีพลาสติกผสมน้ำ ฯลฯ สีแต่ละประเภทมีลักษณะเฉพาะ

• สีฝุ่น(Tempera) >>> เป็นสีผง ทึบแสง มีหลากสี ใช้ผสมน้ำให้ใสข้นเป็นครีมอาจผสมกาวหรือแป้งเปียก เวลาใช้ต้องผสมของเหลวที่เหมาะสม นากจากน้ำแบ้วก็มีน้ำนม น้ำแป้งและน้ำสบู่ **ปลอดภัยต่อเด็ก
• สีโปสเตอร์ (Poster color) >>> ลักษณะคล้ายครีมมีราคาแพงกว่าสีฝุ่นเป็นสีที่เด็กๆใช้ง่าย แต่ถ้าต้องการสีอ่อนๆจะผสมน้ำไม่ได้ จะต้องใช้สีขาวผสมจะได้สีอ่อนระบายได้เรียบ
• สีน้ำ (Water color) >>> เด็กเล็กๆมักจะไม่ค่อยชอบใช้สีน้ำ เพราะเด็กช่วงนี้หากใช้สีน้ำในช่วงนี้เด็กจะต้องคอยใช้พู่กันกับจานสีอยู่เสมอจึงวาดได้ ทำให้กระดาษเป็นรอยจุดๆ เส้นต่างๆจะไหลไปถึงกัน ทไให้ภาพไม่ชัดเจน
• สีพลาสติก (Plstic or acrylic) >>> บรรจุในกระป๋องหลายขนาด และแบบในหลอด เพมาะกับงานใหญ่ที่ไม่ต้องใช้รายละเอียดมากนัก สามารถใช้แทนสีฝุ่นหรือสีน้ำได้ ข้อเสียคือ แปรงหรือพู่กันจะต้องจุ่มในน้ำไว้เสมอขณะทีพักการใช้ชั่วคราว เนื่องจากสีมีคุณสมบัติแห้งแร็วจะทำให้พู่กันหรือแปรงแข็งใช้ไม่ได้
• สีจากธรรมชาติ >>> สีจากธรรมชาติบางชนิดก็อาจะเป็นอันตรายที่เกิดจากอาการแพ้รูปแบบต่างๆ ** ข้อเสีย สีไม่สดออกมืดๆ

วัสดุในการทำศิลปะ

• กาว >>> เรียกว่า แป้งเปียก ราคาถูกใช้ทาได้ง่ายกว่ากาวชนิดอื่นๆ กาวแป้งเปียกเหมาะสำหรับเด็กมากที่สุด **กาวตาช้าง กาวร้อน เด็กใช้ได้แต่ครูต้องเป็นคนทำให้
• ดินเหนียว >>> ขุดหาได้ทั่วไป มีความนิ่มเหนียว นำมาใช้ปั้นตากแห้งหรือเผาเป็นเครื่องปั้นดินเผาได้ (สะอาด)
• ดินน้ำมัน >>> เป็นดินที่มีส่วนผสมของน้ำมันผสมอยู่ มีกลิ่นแรงเนื้อนิ่มเมื่อโดนความร้อนเหนียวติดมือไม่เหมาะสมกับเด็กอนุบาล
• ดินวิทยาศาสตร์ >>> เรียกอีกอย่างว่า แป้งโด ไม่เหนียวติดมือเหมือนดินน้ำมันและมักจะไม่มีสารเคมีที่เป็นอันตรายเจือปน จึเหมาะสมสำหรับเด็ก

อุปกรณ์ที่ใช้ในงานศิลปะ

- อุปกรณ์ : เครื่องมือที่ใช้ในการทำงานเป็นสิ่งที่ไม่หมดเปลืองไป แต่มีอายุในการใช้งานยืนนานตามชนิดหรือคุณภาพของสิ่งๆนั้น **คงทน,ยังอยู่

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสี

- สี : เป็นองค์ประกอบของศิลปะที่มีอิธิพลต่อความรู้สึกมากกว่าองค์ประกอบชนิดอื่น

- สี : เป็นวัตถุที่ได้จากธรรมชาติหรือจากที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นมา

• สีจากธรรมชาติ : สีของดอกไม้ ใบไม้ ผล ราก ลำต้น
• สีจากการสังเคราะห์ขึ้นมา : สีน้ำ สีโปสเตอร์ สีอะคริลิก สีฝุ่น สีน้ำมัน สีทาบ้าน สีพลาสติก

ทฤษฎีสี (Theorym of colors)

สีคู่ปฎิปักษ์ หรือ สีที่ตัดกัน

อิทธิพลของสีที่ให้ความรู้สึก

             หลังเรียนเสร็จอาจารย์ได้ให้ใบงานกลับไปทำเป็นการบ้าน 2 ชิ้น คือ ร่างต่อจุดภาพ ชิ้นแรกเป็นสิ่งไม่มีชีวติ ส่วนชิ้นที่ 2 เป็นชิ้นมีชีวิต

ชิ้นที่ 1สิ่งไม่มีชีวิต

ชิ้นที่ 2 สิ่งมีชีวิต

วันพฤหัสบดีที่ 5 กุมภาพันธ์ 2558

เวลาเรียน 12.20 - 15.00 น, ห้อง 233

     วันนี้อาจารย์ให้นำผลงานทั้งหมดมาแปะไว้หน้าห้อง เพื่อแสดงผลงานให้เพื่อนๆดู มีผลงานทั้งหมด 5 ชิ้น ได้แก่

1. วาดภาพต่อเติม
2. ออกแบบลวดลาย
3. เติมลวดลายลงในภาพวาด
4. ร่างต่อภาพจุดสิ่งมีชีวิต
5. ร่างต่อภาพจุดสิ่งไม่มีชีวิต

รวมผลงานของเพื่อนๆทุกคน

หลังจากนำผลงานของเพื่อนๆมาแสดงเสร็จครบทุกคนแล้ว อาจารย์ได้อธิบายรายละเอียดของชิ้นงานแต่ละชิ้นให้ฟังและบอกเทคนิคต่างๆ เช่น

       วาดภาพต่อเติม >>> เด็กจะวาดต่อเติมจากสิ่งที่เด็กชอบ และจากประสบการณ์เดิมที่เด็กได้เจอ เด็กจะวาดออกมาจากจินตนาการของเขาเอง อะไรที่เด็กชอบเด็กจะทอดถ่ายออกมาผ่านทางงานศิลปะ

       ออกแบบลวดลาย >>> ออกแบบลวดลายเพื่อให้เป็นการรู้ว่าในการวาดภาพนั้นไม่ได้มีเพียงเส้นตรงอย่างเดียว มีทั้งเส้นโค้งต่างๆ เส้นที่ออกแบบนั้นไม่มีผิดไม่ถูกอยู่ที่จินตนาการและการออกแบบ

       เติมลวดลายลงในภาพวาด >>> พอเราวาดโครงร่างเสร็จแล้วก็เอาลวดลายมาใส่ลงไปในภาพวาดในความเป็นจริงเส้นต่างๆมันไม่ช่ายแบบนี้ แต่ในทางศิลปะเราสามารถแต่แต้มเติมลงไปได้ เพราะฉะนั้นการแต่งแต้มจินตนาการหรือใส่พวกเส้น ใส่พวกลายต่างๆลงไปเหมือนกับว่าเราสร้างจินตนาการขึ้นมา

       ร่างต่อจุดสิ่งไม่มีชีวิต >>> เราได้ต่อเติมแต่แต้มจากจุดธรรมดาให้เป็นรูปภาพ จุดต่างๆเหล่านี้บางอย่างคล้ายของจริง เช่น บ้าน ส่วนรูปบางรูปดูยากอาจไม่คล้ายของจริง

       ร่างต่อจุดสิ่งมีชีวิต >>> สิ่งมีชีวิตบางอย่างดูยากมาก เพราะว่ามันไม่เหมือนของจริงเลย บางคนวาดชิ้นเดียว บางคนวาดหลายชิ้น ไม่เป็นเรื่องผิดแต่ต้องสื่อออกมาทำอะไรอธิบายชิ้นงานของตนเองได้

      ** อาจารย์ให้ทำชิ้นงานทั้งหมดเพราะว่า อยากให้ต้องการรู้จักเส้นศิลปะต่างๆเราต้องเรียนรู้เกี่ยวกับเส้น การใช้เส้นจากเส้นหนึ่งไปยังอีกเส้นหนึ่งจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งมันมีความหมาย ทำให้เกิดรูปภาพทำให้เกิดเรื่องราวต่างๆภาพบางภาพไม่จำเป็นต้องเป็นเส้นตรง เส้นโค้ง อาจจะเป็นเส้นซิกแซก เพราะฉะนั้นชิ้นงานทั้งหมดนี้เป็นแค่พื้นฐานที่ทำให้เรามีความสามารถในการวาดภาพ

การนำความรู้ไปใช้

1. สามารถนำเทคนิคต่างๆที่อาจารย์บอกไปใช้ได้ในอนาคต

2. สามารถนำงานศิลปะต่างๆไปให้เด็กได้ทำเพื่อเสริมเสร้างจินตนาการ

ประเมินหลังการเรียนการสอน

ตนเอง : เข้าเรียนตรงเวลา ทำงานอย่างมีตั้งใจ มีการจดบันทึกเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทคนิคที่อาจารย์บอก

เพื่อน : เข้าเรียนตรงเวลา ให้ความร่วมมือในการทำงานเป็นอย่างดี การบางส่วนคุยกันบ้าง ส่วนมากตั้งใจฟังและมีการจดบันทึกเพิ่มเติม

อาจารย์ : เข้าสอนตรงเวลา มีความตั้งใจในการสอน มีความสนุกสนาน เตรียมการสอนมาอย่างดีรายละเอียดของเนื้อหาครบถ้วนมีกิจกรรมเกี่ยวกับงานศิลปะมาให้ทำที่หลากหลาย